Sterk ruikende zeepblokken, gespannen draden en dildo’s op sterk water. Is dat kunst? “Ja”, zegt Doede Hardeman, conservator hedendaagse kunst van het Gemeentemuseum Den Haag. Momenteel is hij bezig met het samenstellen van de tentoonstelling van de ZomerExpo. Tegelijkertijd is zijn tentoonstelling Ingewikkelde beelden in het Gemeentemuseum te bewonderen. De ZomerExpo dwaalde samen met Doede over de zalen. Hoe gaat hij te werk?

Onderbelicht medium
De collectie van het Gemeentemuseum is rijk gevuld met schilderijen en tekeningen, maar ook met installaties. Dit laatste medium is onderbelicht volgens Doede: “En installaties zijn juist zo fascinerend.”Ingewikkelde beelden gaat over de vraag wat een installatie is of wat een installatie kan zijn?

Doede dook in de collectie van het Gemeentemuseum en ging op zoek naar de driedimensionale pareltjes. “Ik heb niet geprobeerd om de geschiedenis van de installatie te tonen, maar ik wil laten zien wat voor soort installaties er zijn. Hij speelde tegelijkertijd met grensvervagingen. “Wanneer houdt een schilderij op, begint een sculptuur en wanneer kan je een ruimtelijk kunstwerk een installatie noemen?”

Schilderen met blokken aarde
“De tentoonstelling heet Ingewikkelde beelden, omdat veel werken in de tentoonstelling een uitleg behoeven, maar vooral ook omdat installaties vaak moeilijk op te stellen zijn.” Without Wishing van de Schotse kunstenaar Karla Black is een goed voorbeeld. Haar installatie bestaat uit meerdere ruimtes gevuld met aarde waarop grote kleurrijke zeepblokken zijn geplaatst. “Het lijkt alsof ze schildert met de blokken op de aarde.” Dit werk heeft het museum aangekocht na aanleiding van de Biënnale van Venetië in 2011. Karla Black heeft speciaal voor ons museum een nieuwe opstelling van haar installatie vormgegeven.

Installaties kunnen ook onderdeel worden van de ruimte. Bijvoorbeeld het werk van Fred Sandback waarbij alleen dunne draden gespannen zijn in rechthoekige vormen van de muur naar de vloer. “Hij gaat de relatie aan met de ruimte, om de bezoeker bewuster te maken van de ruimte waarin hij of zij zich bevindt.”

Puzzelen met kunst
“Hoeveel ruimte heeft het werk nodig om tot zijn recht te komen en wat voor soort ruimte? Veel licht of juist een afgeschermde zaal. En zijn er werken die elkaar versterken als ze bij of tegenover elkaar worden geplaatst.”

De tentoonstelling en de ZomerExpo heeft een paar overeenkomsten: ze zijn samengesteld binnen een thema en beide tentoonstellingen bestaan uit werken met uiteenlopende formaten en technieken. Er is alleen één groot verschil, in plaats van ruim twintig werken zijn er op de ZomerExpo 248 werken te zien! “Ik zie deze opdracht als één grote puzzel en ga opzoek naar werken die samen een mooie relatie aangaan. Mijn gevoel gaat hierbij de grootste rol spelen, want het gaat uiteindelijk om de zeggingskracht van het werk.” Kortom na ‘ingewikkelde beelden’ nu tijd voor een ingewikkelde puzzel.

De tentoonstelling Ingewikkelde beelden is te zien tot 15 juni 2014 in het Gemeentemuseum Den Haag. Dit interview is geschreven in opdracht van de ZomerExpo